“Değişmiş her şey ama her şey, kelimeler bile…”

10 Kasım 2020, Salı

Savaş ve göçmenlik çocukların hayatını derinden etkiliyor. Medyaya yansıyanlar haricinde, göçmen çocukların ruh hâllerinden bahsetmek neredeyse kimsenin aklına gelmiyor. Hâlbuki orada ciddi bir sorun var. Karton Kutu, ailesiyle huzurlu bir yaşam süren küçük bir çocuğun, savaşla beraber altüst olan hayatını anlatıyor. Başta babasının eve getirdiği karton kutu, bir süre onun boyalarıyla süslediği, içinde türlü oyunlar […]

Devamı >>

Çocuk Edebiyatında Üç Temel Ölçüt (Edebiyat ve Çocuk Edebiyatı 4)

29 Ekim 2017, Pazar

Jasqueline Rose, “çocuk edebiyatı olanaksızdır” derken bununla kastettiği “yazılmasının olanaksız olduğu değil ( bu anlamsız olurdu ), aksine bir olanaksızlık üzerine temellendiğidir… Bu olanaksızlık çocukla yetişkin arasındaki iletişimin olanaksızlığıdır.” (aktaran Matthews,2000:119) Çocuk edebiyatında bu “kopukluğu” gideren ise yazarın-sanatçının çocuk bakışı, ‘çocuğa göre’lik ve çocuk gerçekliği yaklaşımıdır. “Çocuk gerçekliği” aynı yaş grubu çocuklar için tek bir […]

Devamı >>

Edebiyat-Çocuk Edebiyatı Tartışması (Edebiyat ve Çocuk Edebiyatı 3)

29 Ekim 2017, Pazar

Dünya tarihinde yakın bir geçmişe kadar çocukların edebiyattan uzak tutulması anlayışı egemendi. Sokrates, kız çocuklara felsefe dersi vermenin yararlı olmadığını savunmuştu. Eflatun, çocukların şairleri ve yetişkinlerin kitaplarını okumasını yasaklamıştı. Aristoteles engelli çocukların eğitilmesine karşı çıkmıştı. Konfüçyüs ise, VI. yüzyılda Çin klasiklerinin özetlenerek çocuklara okutulmasını hattâ ezberlenmesini önermişti. İbn-i Sina X. yüzyılda eğitimine özellikle küçük yaşlarda […]

Devamı >>

Edebiyattan Çocuk Edebiyatına Yöneliş (Edebiyat ve Çocuk Edebiyatı 2)

29 Ekim 2017, Pazar

Batı’da çocuk modernleşmesi, aile kurumunun etkin duruma getirilmesi,  matbaanın icadı, okullaşma ve sanayi toplumuna paralel olarak ortaya çıkan bir süreçtir. Çocuk modernleşmesi, çocuk ve yetişkin farklılaşması yanında, yetişkinliğin biçimlenişine de yön veren sosyal, kültürel ve politik bir harekettir. XV. yüzyıldan itibaren başlayan çocuk modernleşmesi, geleneksel çocukluğun sorgulanmasına zemin hazırlamıştır. Çocukların minyatür yetişkinler olarak kabul edildiği […]

Devamı >>

Edebiyatın Amacı ve İşlevi (Edebiyat ve Çocuk Edebiyatı 1)

29 Ekim 2017, Pazar

Edebiyat maddesine Türkçe Sözlük ve Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi’nde şu anlamlar verilmiş: “Olay, düşünce, duygu ve hayallerin dil aracılığıyla sözlü veya yazılı olarak biçimlendirilmesi sanatı, yazın” (TDK 2005: 600). “Estetik amaçlı oldukları kabul edilen yazılı eserler bütünü” (BLSA 1986: 3514). Edebiyat ve sanatın bütün özelliklerinin birer tanıma sığdırılması imkânsızdır. Edebiyat eserinin ister tasvir edici, […]

Devamı >>

Yeni Çocukluğun Sosyolojisi (Kültürel ve Sosyolojik Boyut 4)

29 Ekim 2017, Pazar

Çocukluğun gelişim süreçleri dikkate alındığında dört farklı çocukluk anlayışının kesişmesi yeni çocukluk sosyolojisinin boyutlarını ortaya koyması bakımından önemlidir. Bugünkü dünyada dört ayrı çocuk kavramlaşmasından söz edilebilir: Çocuklar kendi temsiliyetlerinin özneleridir ile çocukluk doğal bir fenomendir kesişimi romantik akım bağlamında otantik (yerel) çocukluğu; çocukluk doğal bir fenomendir ve çocuklar kontrollü şartlar altında çalışması gereken öznelerdir kesişiminden […]

Devamı >>

Modern Çocuk Kültürü (Kültürel ve Sosyolojik Boyut 3)

29 Ekim 2017, Pazar

Modern kültür gibi popüler çocuk kültürü de çocuğu tüketim nesnesi durumuna indirgemekte, çocukluğu araçsallaştırması sonucu çocukların kendi kültürlerini inşa etmelerini de sınırlandırmaktadır. Geç modern dönem kitle kültürü ise medya aracılığıyla güncellenerek yoğunluğunu koruyabilmektedir. Geleneksel çocuk kültürü yerine neredeyse beş yılda bir yenilenen popüler çocuk kültürü ikame edilmektedir. Popüler çocuk kültürü ise somut olmayan çocuk kültürü […]

Devamı >>

Çocuk Söylemleri ve Kültür (Kültürel ve Sosyolojik Boyut 2)

29 Ekim 2017, Pazar

Tarih boyunca tek bir çocuk söylemi olmamıştır. Tek ve doğru evrensel çocuk söylemi de yoktur. İnsanoğlu, çocukların yetişkinlerden öğrendikleri yanında yetişkinlerin çocuklardan öğrendiği döneme doğru evrilmektedir. Çocukluk sosyolojisine göre ise, çocukluk, sosyal bir gerçekliktir. Erken çocukluk sosyolojisine göre çocuk bir sosyalleşme nesnesi olarak inşa edilirken, yeni çocukluk sosyolojisi açılımında çocuk hem öğrenen hem de toplumsal […]

Devamı >>

Çocuk ve Kültür Konusu (Kültürel ve Sosyolojik Boyut 1)

29 Ekim 2017, Pazar

Çocuk ve kültür konusu, kültür tarihi, antropoloji, felsefe, estetik, sosyoloji ve çocukluk sosyolojisi ve kültür bilim yanında eğitimin, sosyal tarihin ve çocukluk tarihinin başat konuları arasında yer alır. Bunun temel nedeni, çocuğa ilişkin kültürün, çok yönlü olması ve toplam kültür içinde ağırlıklı bir içeriğe sahip olmasıdır. Kültür sosyolojisi ve kültür bilim araştırmaları, kültürün üçte birlik […]

Devamı >>